PAZAR SOHBETLERİ (14)

Merhaba Gönül Dostlarım,

Bireyler arası iletişimde kelimeler, önemli bir işleve sahiptir. Bireyin sahip olduğu kelime hazinesi, onun anlama ve anlatma becerisini etkilemektedir
Her dil etkinliği önce bireysel sonra da toplumsal özellikler arz eder. Dil, toplumsal bir kurumdur ancak bireyden bireye farklılık gösteren özellikler taşır. 

Bireyler arasındaki duyuş ve düşünüş ayrılıkları bireye özgü de bir dilin olduğunu kabul ettirmektedir. 

Aynı aile ya da sınıftaki çocukların, farklı kelime hazinesine sahip olmaları, onların bireysel özelliklerinden kaynaklanmaktadır. 

İnsanların ilk öğrendikleri dil, ana dilleridir. Dil gibi karmaşık bir sistem, birey tarafından kendi kendine ve hızla geliştirilmektedir. Özbay (2001), okul öncesi çocuklarının kelime hazinesinde yer alan kelimelerin hem sayı hem tür bakımından çeşitliliğinin oldukça fazla olduğunu ifade etmektedir.          

 6 yaşından itibaren çocuğun sahip olduğu dil, okulda belli bir program ve plan doğrultusunda geliştirilir. Çocuğun sahip olduğu dilin zenginleştirilmesinde “kelime öğretiminin önemi oldukça fazladır denilebilir. 

Türkçe eğitiminde temel dil becerilerinin kazandırılması hedeflenmektedir. Ancak bu becerilerin kazandırılabilmesi için öncelikle bazı ön koşul edinim ve öğrenmelere ihtiyaç vardır. Bunlardan birisi de kelime bilgisinin geliştirilmesidir (Budak, 2000). Okullarda kelime öğretimi, Türkçe derslerinde sistemli bir şekilde yapılmaktadır. Türkçenin ana dili olarak öğretiminde amaç, dil becerilerini geliştirmektir. Bireylerin bu becerilerinin geliştirilmesiyle hem anlamaları hem de duygularını ve düşüncelerini tam ve doğru olarak anlatmaları sağlanmaktadır.                                                      

 (Kavcar, Oğuzkan, Sever, 1995).

Mevlana Celaleddin-i Rûmî' nin bir sözünü hatırlıyalım “Sen ne söylersen söyle, söylediğin, karşındakinin anladığı kadardır.” der.  

****                                         

 Kelime Dağarcığı Nasıl Geliştirilir? sorusuna cevap olarak işte size birkaç ip ucu  

  – Argo Kelimelerden Kaçının Argo, halk içerisinde hoş karşılanan bir durum olmasa da günümüzde çok kullanılıyor. Kelime hazineniz ve karşınızdaki etkilemek istiyorsanız kesinlikle argodan uzak durmalısınız. Ayrıca argo size farklı bir hava katıyor gibi görünebilir ama yanılıyorsunuz. Argo kelime sizin fikirlerinizin kesin olmadığını gösterir.

 – İnternetten Yardım Alın İnternet günümüzün en popüler araştırma araçlarından birisi. İnterneti doğru kullandığınız takdirde çok faydalı bir araçtır. Eskiden böyle miydi? Bir bilgiye ulaşmamız çok zordu. Kelime dağarcığınızı geliştirmek için çeşitli programlar mevcut. Ya da web siteleri. Bu sitelere üye olarak günlük programınızı oluşturabilirsiniz. Ayrıca çeşitli web sitelerinde yer alan kelime oyunlarını da oynamanız fayda sağlayacaktır.

– Konuşmadan önce 3 kere düşünün William Shakespeare’in ünlü bir sözü var ” Konuşmadan önce düşün ki konuştuktan sonra düşünmeyesin. ” Ne kadar doğru söz değil mi? Kelime dağarcığınızı geliştirip genişlettiğiniz de istediğiniz zaman düşünerek konuşmaya başlayacak bilinçli düşünmenize katkı sağlayacaktır.

– Bol Bol Okuyun  Koronavirüs nedeniyle bu yasaklı günlerde evde boş oturarak vakit geçirmeyin. Pike, kitap ve tabletinizi alın okumak için kendinize zaman ayırın . Değerli okuyucularımız okumaktan zarar gelmez. Kitap okurken hiç görmediğiniz kelimeleri görüp ön belleğinize alabilirsiniz. Unutmayın ki okumak tek kelime dağarcığınızı geliştirmekle kalmaz sizi de geliştirir.

– Strateji Geliştirin  Eğer kelime haznenizi geliştirmek istiyorsanız düzenli çalışma ve bir stratejinizin olması önemlidir. Ayrıca Mnemonic Stratejileri bu hususta uygundur. Mnemonic Stratejilerini ilerleyen yazılarımda detaylı bir şekilde ele alacağım.

– Yazın İster bir günlük tutun ya da bir blog sayfası açın kendinize. Okumak ve yazmak kelime dağarcığınızı geliştirmek için iki önemli unsurdan birisidir. Okuyup, yazmak size yeni kelimeler için yeni düşüncelere sevk eder. Haliyle yeni kelimeler araştırır ve yazınıza dahil edersiniz. Bu durumda yeni kelimeler öğrenip hafızanıza kaydetmenize sebep olur

– Dikkatli olun ve değişen Dünyayı takip edin Dünya sürekli değişiyor, yeni terimler ile sık sık sözlüklere yeni kelimeler eklenirken diğerleri atılıyor. Bir dakikanızı ayırın ve çevrenize kulak verin. Neler konuşuyorlar? Neler yeni? Dikkatli olun. Ardından araştırmaya başlayın.

– Sorular Sorun Eğer kare kutu teriminin ne olduğunu bilmiyorsan, sor ve öğren! Soru sormak için çaba gösterin ve çevrenizden tatmin edici yanıtlar almaya başlayıncaya kadar bunu yapın. Korkmayın.

Bu egzersizler ve öneriler kelime dağarcığınızı geliştirmek için iyi bir yol. Fakat sürekli okumaktan geçiyor bunun temeli. 

En sevdiğiniz şekilde kelime bilginizi geliştirmek için neler yapıyorsunuz?

Eğer biriyle sohbet ederken eksik kalmak istemiyorsanız bol bol kitap okuyun…

sosyolife.com

****

Dilin Kadar Varsın

Adamın birinin babadan yadigâr antik ipek bir halısı varmış. Satmaya karar vermiş. Ona göstermiş buna göstermiş, ama kimse talip olmamış. Sonunda zengin birini bulmuş ve ona götürmüş.

Zengin halıya bir bakmış ve sormuş, kaç para? Adam cevap vermiş 100 altın. Zengin tereddüt etmeden tamam demiş ve çıkartıp 100 altın vermiş.

Adam sevinmiş. O sırada zengin sormuş bu halının kaç para ettiğini biliyor musun? Adam cevap vermiş hayır bayım. Zengin devam etmiş en az 3000 altın eder. Adam susmuş. Zengin sormuş, niye 100 altına verdin? Adam biraz düşünmüş ve cevap vermiş; bayım bağışlayın ama benim bildiğim en büyük rakam 100!

Şimdi aklıma Ludwig Wittgenstein geldi;“Dilimin sınırları dünyamın sınırlarıdır.”Dilin anlam zenginliği ve anlam derinliği gelişmedikçe o dil ile yapılan iş sayısı sınırlı kalacaktır.

Konuşma dili 150-200 kelime/dakika ve okuma dili 200-250 kelime/ dakika iken, düşünme dili 1300-1800 kelime/dakika düzeyindedir. Bu yüzden yeterince sözcük, anlam, kavram ve düşünsel bağlantıya sahip olmayan zihin kısır döngüde çıkmazları yaşayacaktır. Bu durumda, 200 kelime ile düşünen, 2000 kelime ile düşüneni anlamayacaktır.

Parafı şöyle bitirmek isterim:

“Dilin kadar varsın.”

Alıntı.....* RENA *

Günün Sözü:

 Gerçek Dostlar                                                                                                                   İbrahim Birol, http://ibrahimbirol.blogspot.com.tr/ - Google'da Ara                            20 Aralık 2020 Antalya-Türkiye