Merhaba Gönül Dostlarım,
Ramazan Ayının yarısını tamamladığımız şu günlerde sohbetlerimize devam edebilmek adına aşağıdaki yazımı sizlerle paylaşmak, sizleri bilhassa 19. Asıra, Osmanlı dönemine götürmek istedim.
Yazımdaki ana tema insanların eski dönemlerdeki bir birleriyle olan sosyal yardımlaşma ve iletişimin yanısıra yardım severliğini, yardımlaşma şekillerini günümüz çağındaki farklılıklarını sizlere yansıtabilmek istedim.
Veren el alan elden her zaman üstündür sözüne ek olarak yapılan yardımların kim tarafından yapıldığı ve aynı şekilde alan elin kim olduğunun bilinmemesi, yapılan yardımı çok daha değerli hale getirir.
" Diş Kirası " ( Müzd- i Dendan ) Sırf konak sahibinin ziyafetine katılıp ona sevap kazandırdıkları için bu diş kiraları herkese verilirdi.
Yaşatılması gereken geleneklerden olan, sözü geçen ve arzu edilen Ramazan İftar sofralarını organize edebilmek günümüz koşullarında zor bir durum belki mümkün olmayabilir, artık bu tür organizasyonları Belediyeler üstlenmiş bulunmaktadır. Bağlı bulunan Belediyeler bünyesinde toplu iftar sofraları düzenlenmekte. Belediyelere tavsiyem, hayır işi için yapılan bu tür iftar sofraları organizasyonlarını kendi reytingleri için hiç bir zaman şov ve gösteri unsuru haline getirmemeleri olacaktır. Buda benim kişisel düşüncem...
Önce Kendinizi Sevin ve sonra da Sevdiklerinizin değerini bilin ki, Mutluluğunuz daim olsun...
En iyi dileklerimle. Esen kalın..
DİŞ KİRASI
Osmanlı'da iftar davetine gelen konuklara diş kirası verilirdi. Gerekçe, konukların ev sahibine sevap kazandırmak için zahmet buyurmuş olmasıydı. Bugün de muhabbete vesile olan bu geleneği sürdürmemek için nedenimiz yok.
Ecdadımızın her konuda yapmış olduğu estetik, sanat, kültür işlerinin ne acıdır ki hala yanına bile yaklaşamıyoruz. Misafirperverlikte ve kibarlıkta Osmanlı çok ayrı bir kültüre sahip imiş. Beni çok etkileyen kibarlık örneklerinden birisi de Osmanlı kapılarındaki iki tokmak olayıdır. Kapılarda iç içe geçmiş biri büyük biri küçük iki kapı tokmağı olurmuş. Erkek gelince büyük kapı tokmağını çalarmış, gelenin erkek olduğu anlaşılsın, evdeki erkekler açsın, yoksa kadınlar ona göre tedbirini alsın diye. Küçük tokmak ise bayanlar içinmiş. Küçük tokmak çaldığında ise kapıdaki kişinin kadın olduğu anlaşılırmış.
Ramazan aylarında Unutulan gelenek: Diş kirası
Günümüzde unutulan geleneklerden biri de diş kirası. Adı da ne güzelmiş.
Osmanlı'da iftar davetine gelen konuklara diş kirası verilirdi. Gerekçe, konukların ev sahibine sevap kazandırmak için zahmet buyurmuş olmasıydı. Bugün de muhabbete vesile olan bu geleneği sürdürmemek için nedenimiz yok. Osmanlı'da yine beni çok etkileyen bir gelenek de diş kirasıdır. Osmanlı döneminde bir çok evde, özellikle de köşk veya konaklarda iftara davet edilen misafirlerin yanı sıra, çat kapı gelen Allah misafiri de geri çevrilmez, içeriye alınır,onlar içinde sofralar hazırlanırdı. İftarın verildiği köşk veya konak ziyafet evi halini alır, iftar sofralarında tabiri yerindeyse kuş sütü hariç her şey bulunurdu. Misafirler iftarını yapıp teraviye gitmek üzereyken hane sahibi tarafından "yemek yiyip dişleriniz yoruldu" diyerek, kadife keseler içerisinde gümüş tabaklar, kehribar tesbihler, oltu taşlı ağızlıklar, gümüş yüzükler gibi hediyelikler, diş kirası olarak hediye edilirdi.
Yemeğini bitirenler diş kiralarını aldıktan sonra "Kesenize bereket", "Allah daha çok versin", "Ziyade olsun" gibi dualarla konaktan ayrılırlardı. Osmanlı'da Diş kirası denilen bu hediyenin zarif gerekçesi ise davetlilerin o gece zahmet edip gelerek hane sahibinin sevap kazanmasına vesile olması olarak açıklanırdı.
Günün Sözü :İbrahim Birol, http://ibrahimbirol.blogspot.com.tr/
11 Haziran, 2017,Antalya
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder