SALİHA SULTAN ÇEŞMESİ

Merhaba Değerli Dostlar,

Bir kız çocuğu düşünün, o kız çocuğu sıradan bir hayat sürdürürken günün birinde bir kadınla karşılaşır ve kısa bir sohbet eder. Bu sohbetten sonra o kız çocuğu Osmanlı sarayına sultan olur.
İşte o kız Saliha Sultan, o kadın ise Osmanlı padişahların dan 2. Mustafa'nın annesi Valide Sultan'dan başkası değil. Saliha Sultan'ın hikayesi filmlere konu olacak güzel bir hikaye... Peki nedir bu hikaye?

Önce Kendinizi Sevin ve sonra da Sevdiklerinizin değerini bilin ki, Mutluluğunuz daim olsun...En iyi dileklerimle. Esen kalın...


Saliha Sultan


 Atalarımız bazı doğruları vecizeleştirip bizlere hediye etmişlerdir. Bunlardan biri de malumunuz: "Aslını inkar eden haramzadedir" sözüdür.

18. asrın başlarında İstanbul'dayız. Avcı Mehmet diye bilinen Sultan IV.Mehmed' in annesi Turhan Valide Sultan, İstanbul'da bir gezintiye çıkar. Bir ara bugünkü Unkapanı Köprüsü'nün Galata'ya     varan ucundaki Azap Kapı' ya da uğrar. Oradan Gala-ta tarafına geçmek isterken Sokullu Mehmet Paşa Camii'nin bulunduğu yerde bir kızcağızın oturmuş, gözyaşı döktüğünü görür. Yaklaşır, bakar ki, çocuğun önünde kırılmış bir testi var.   Şefkatle seslenir:

“Yavrucuğum niçin ağlıyorsun, boşuna gözyaşı dökme. Kırılan testi olsun. Sil gözünün yaşını. İşte sana testinin parası” der.

Kızcağız yaşlı gözlerini silerek baktığı Turhan Valide Sultan'a titrek sesle cevap vermeye çalışır:

“Ben, testi kırıldığı için ağlamıyorum. Sabah-tan beri iplik gibi akan su başında bekleyip de doldurduğum testinin suyunu hizmetçilik ettiğim eve götüremeyecek kadar beceriksizlik gösterdiğim için ağlıyorum” der.

Turhan Valide Sultan bu cevaptan çok memnun olur. Orada kızcağızın kim olduğunu soruşturur. Ana-babadan yetim bir öksüz olduğunu, hayırsever bir ailenin yanında karın tokluğuna hizmetçilik ettiğini öğrenir. Hemen gidip kızcağızı aileden ister, saray terbiyesine alır.

Fevkalade bir öğrenim kabiliyetine sahip olan öksüz kızcağız, kısa zamanda inkişaf eder, her konuda sarayda örnek bir hanım haline gelir. Öylesine itibar kazanır ki, onu hayır-severin evinden alıp saraya getiren Turhan Valide Sultan, padişah hanımı olmaya bile layık görür ve nitekim oğlu Sultan II. Mustafa ile evlendirir. Böylece Saliha Hanım, Saliha Sultan unvanını alır, Hanım Sultan olur.

Aradan geçen zaman içinde dünyaya getirdiği oğlu I. Mahmud' un da padişah olması sebebiyle (1730-54) bu defa da Saliha Sultan' lıktan yükselir Valide Sultan olur.

Ne var ki, Saliha Sultan, Valide Sultan' lığa terfi ettiği halde geçmişini asla unutmaz. Öksüzlüğünü, hizmetçiliğini, hatta kırdığı testinin başında ağlarken elinden tutulup da böylesine eşsiz bir mevkiye çıkışını, hep düşünür.

Bir gün çevresiyle birlikte testisini kırdığı, başın-da gözyaşı dökerken elinden tutulup da saraya getirildiği yere gider. Sessizce yine gözyaşı dökmeye başlar. Meraklananlar sebebini sorarlar. O da geçmişteki olayı onlara açık seçik anlattıktan sonra emrini verir:

-Testimin kırıldığı bu yere öyle bir çeşme yapılsın ki, asırlar geçsin; ama çeşmenin suyu bitmesin, sanatı gözden düşmesin. Testisini kıran kızlar bir daha dolduramam diye gözyaşı dökmesin. Su bol aksın.

-Sonra ne mi olur? Öylesine bir sanat eseri büyük çeşme yapılır ki, aradan asırlar geçer, çeşme halen sanatındaki eşsizliği korumakta, çevreye de su hizmeti vermektedir.

Unkapanı Köprüsü'nün Karaköy başında Sokullu Mehmet Paşa Camii'nin yanındaki çeşmeyi bugün olanca ihtişamıyla görmeniz mümkündür.

Demek Saliha Sultan geçmişini unutmamış. Valide Sultan' lığa terfi etmesine rağmen hizmetçilik ettiği günleri mukayesesiyle yaşamıştır. Bu yüzden yaptırdığı çeşmesiyle, ben burada testi kıran bir hizmetçi kızdım demek istemiş, kendinden sonra gelenlere örneklik etmiştir.

Saliha Sultan Çeşmesi, 1732-33 yıllarında Hassa Mimarbaşı Kayserili Mustafa Ağa tarafından, Lale Devri üslubuyla inşa edilmiş; suyu Topuzlu Bendi’ ne bağlı Taksim suyundan getirtilmiştir. Uzun yıllar kaderine terkedilen çeşme 2005 yılında kapsamlı bir restorasyondan geçirilmiştir.

Bazı kaynaklarda Galata Çeşmesi olarak da bilinen Saliha Sultan Çeşmesi, ortada yuvarlak bir sebil, iki yanda birer çeşmeden meydana gelmiştir. Tümüyle mermer olan çeşme-sebilin ön cephesi muhteşem güzellikteki bitki motifleriyle bezenmiştir. 1910, 1952, 1957 yıllarında onarımdan geçirilen Saliha Sultan Çeşmesi, son olarak Kuveyt Türk Bankası'nın sponsorluğunda restorasyonu tamamlanmıştır.

Evet, siz de unutmayın geçmişinizi, tarihinizi, yokluk, sıkıntı ve ızdırap dolu günlerinizi ve şu anda sahip olduğunuz imkânlarınızla yapmanız icap eden hizmetlerinizi...

Alıntı

https://youtu.be/rj65ohO9DL0



Günün Sözü : " Hiç kimse geçmişini geri satın alabilecek kadar zengin değildir." Oscar Wildes

İbrahim Birol,  http://ibrahimbirol.blogspot.com.tr/
25 Mart, 2017, Antalya